Τρίτη 29 Ιουλίου 2014

Δίγλωσσα βιβλία



Σήμερα θα φιλοξενήσουμε ένα άρθρο της Τζούντιθ Μέγιερ που αφορά τα δίγλωσσα βιβλία, τι είδους  κατηγορίες αυτών των βιβλίων έχουμε, ποιά απ'αυτά είναι τα καλύτερα και πως μπορούμε να μαθαίνουμε μέσα απ'αυτά.

Η Τζούντιθ Μέγιερ είναι γλωσσολόγος που ζει  στο Βερολίνο και εργάζεται ως προγραμματίστρια, γράφοντας κώδικα για διάφορα προγράμματα που αφορούν γλώσσα/ες εν γένει. Είναι η συγγραφέας του blog www.learnlangs.com 

Το άρθρο που ακολουθεί είναι μετάφραση από το δικό της πρωτότυπο κείμενο που μπορείτε να διαβάσετε στα αγγλικά εδώ (και που τόσο ευγενικά μας παραχώρησε για μετάφραση και δημοσίευση στο παρόν blog).

Όταν έχεις τελειώσει ένα βιβλίο, βρίσκεσαι συχνά στην περίεργη κατάσταση όπου άλλα βιβλία είναι πολύ εύκολα  αλλά το πραγματικό υλικό (βιβλία και τηλεοπτικές σειρές που προορίζονται για τους ντόπιους  ομιλητές της γλώσσας) είναι πολύ  δύσκολο. Σε αυτό το στάδιο, θα χρησιμοποιούσα εύκολο προς ανάγνωση υλικό, αλλά οι ιστορίες αυτές σπάνια καταφέρνουν να κρατήσουν σε ενάργεια την προσοχή μου. Μια καλύτερη λύση που ανακάλυψα είναι τα δίγλωσσα βιβλία, τα οποία μου επιτρέπουν να διαβάζω ενδιαφέροντα κείμενα που προορίζονται για τους εγγενείς ομιλητές της γλώσσας, ενώ την ίδια στιγμή λειτουργούν ως σκονάκι για να ξεπερνάω πολλές δυσκολίες.

Τα δίγλωσσα βιβλία έχουν το ίδιο κείμενο  στη γλώσσα που έχεις ως στόχο να μάθεις και στη μητρική σου γλώσσα. Υπάρχουν πολλοί τρόποι που αυτό μπορεί να δουλέψει, χοντρικά από τον χειρότερο προς τον καλύτερο:

  • Το κείμενο είναι πρώτα στη γλώσσα στόχο, ενώ το κείμενο στη μητρική σου γλώσσα είναι δεύτερο. Αυτό είναι δύσκολο στη χρήση επειδή θα πρέπει συνεχώς να γυρνάς τις σελίδες, έτσι ώστε να συγκρίνεις τις δύο εκδοχές.
  • Παράλληλα κείμενα (μη ευθυγραμμισμένα). Αυτά έχουν το κείμενο στη γλώσσα στόχο στην αριστερή πλευρά  και το κείμενο στη μητρική σου γλώσσα στη δεξιά πλευρά. Με αυτή τη διευθέτηση, είναι ήδη πιθανότερο να συγκρίνεις τα κείμενα με μεγαλύτερη ευκολία, αλλά αν οι παράγραφοι δεν ευθυγραμμίζονται, δεν είναι ούτε τότε βολικό να ρίξεις μια ματιά αν χρειάζεται να ξέρεις τη μετάφραση μιας λέξης. Πιθανώς να κοιτάξεις απλά στα Αγγλικά αν δεν καταλαβαίνεις μια σειρά από λέξεις σε αυτήν και την ίδια παράγραφο.
  • Παράλληλα κείμενα  (ευθυγραμμισμένα). Το ίδιο όπως παραπάνω, αλλά με τις παραγράφους ευθυγραμμισμένες, μου παίρνει συχνά λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο προκειμένου να βρω τη μετάφραση  της λέξης που δεν καταλάβαινα, κι έτσι αυτό είναι πολύ βολικό στη χρήση. Διάφοροι ανεξάρτητοι εκδοτικοί οίκοι προσφέρουν  παράλληλα βιβλία και έχω μερικές φορές δημιουργήσει εγώ η ίδια τέτοια παράλληλα βιβλία   (ηλεκτρονικές εκδόσεις μόνον), είτε με το χέρι είτε χρησιμοποιώντας το ευκολόχρηστο λογισμικό Hunalign. Ο φίλος μου  Pete εξηγεί πως να το κάνετε αλλά θα πρέπει να έχετε κάποιες τεχνικές γνώσεις.
  • Πρόταση στη γλώσσα στόχο ακολουθούμενη από την ίδια πρόταση στη μητρική σου γλώσσα. Αυτή η έννοια, η οποία έχει γίνει δημοφιλής από την εταιρεία  Franklang στη Ρωσία, επιτρέπει επίσης σχετικά γρήγορες συγκρίσεις μόλις εξοικειωθείς μ' αυτήν. Προσωπικά το βρίσκω ότι διασπά πιο πολύ την προσοχή απ΄ότι τα παράλληλα κείμενα, εντούτοις, επειδή δεν μπορώ να διαβάσω μόνον τη γλώσσα στόχο, ακόμα κι όταν έχω ροή.
  • Interlinear (μεταξύ των γραμμών) μεταφράσεις. Εδώ η μετάφραση της κάθε λέξης είναι κάτω από την ίδια τη λέξη, έτσι ώστε να μπορείς να απορροφήσεις νέο λεξιλόγιο και το νόημά του χωρίς καθόλου να έχεις να ρίχνεις ματιές οπουδήποτε αλλού. Αυτή είναι ξεκάθαρα η καλύτερη μέθοδος αν θέλεις να μάθεις σε ποσότητα νέο λεξιλόγιο ενώ διαβάζεις. Χρειάζεται πολύ δουλειά για να προετοιμάσεις κείμενα με αυτόν τον τρόπο, κι έτσι αυτά είναι αρκετά σύντομα και σπάνια, αλλά τώρα η  Interlinear Books έχει αρχίσει να δημοσιεύει ολόκληρα βιβλία αυτής της μορφής. Πρόσφατα μάλιστα είχα την ευκαιρία να διαβάσω τη  συλλογή μικρών διηγημάτων στα Νέα Ελληνικά με τίτλο "Ο Συντηρητής" από τη Ρουμπίνα Γκουγιουμτζιάν, που δημοσιεύθηκε από την Interlinear Books, και θα πρέπει να πω ότι έκαναν μια πραγματικά καλή δουλειά. Μπορείτε να διαβάσετε επίσης  την κριτική μου γι΄αυτό το βιβλίο.


Ποια απ'αυτά σας προτείνω λοιπόν; Όλα εκτός από τα πρώτα. Το θέμα είναι ότι, ενώ τα κείμενα με interlinear μεταφράσεις είναι σαφώς τα καλύτερα, υπάρχουν προφανώς πολύ λίγα απ' αυτά διαθέσιμα. Παράλληλα κείμενα  / βιβλία είναι ευκολότερο να βρεθούν, αλλά ακόμα κι αυτά δεν είναι πολύ συνηθισμένα. Έτσι, μην περιμένεις μέχρι να βρεις την ιδανική μέθοδο συνοδευόμενη από το ιδανικό βιβλίο που πάντοτε ήθελες να διαβάσεις. Πιθανότατα θα περιμένεις για πάντα. Προσαρμόσου απλά σε αυτό που υπάρχει εκεί έξω, δημιούργησε τα δικά σου αν είσαι ιδιαίτερα επίμονος, και σε κάθε περίπτωση επικεντρώσου στο να αφήσεις πίσω σου αυτό το ενοχλητικό ενδιάμεσο στάδιο  όσο το δυνατόν νωρίτερα. Η πραγματική διασκέδαση βρίσκεται  πέρα απ'αυτό, όταν δεν σου χρειάζονται μεταφράσεις και μπορείς απλά να επιλέξεις οποιοδήποτε βιβλίο και να το διαβάσεις με απόλαυση. Και αυτό είναι που τα δίγλωσσα βιβλία σε βοηθούν να πετύχεις.
 

Δημοφιλέστερες αναρτήσεις

google translate element

google analytics